علت ایجاد انگشت چکشی و درمان آن

به خم شدن غیرطبیعی مفصل میانی انگشت، انگشت چکشی پا می گویند. این عارضه باعث درد گرفتن انگشت می شود و همچنین ظاهر انگشت را شبیه به یک چکش به نظر می آورد. در انگشت چکشی، مفصل میانی انگشت به سمت بالا اشاره دارد که این می تواند با کفش اصطکاک پیدا کند و سرانجام منجر به بروز میخچه و پینه شود. عارضه ی انگشت چکشی پا در انگشت های دوم، سوم و یا چهارم رخ می دهد.

دلیل ایجاد انگشت چکشی، انقباض غیرطبیعی تاندون ها است؛ این انقباض به انگشت فشار وارد می کند و باعث خم شدن آن به سمت پایین و جلو بردن مفصل میانی انگشت به سمت بالا می شود. اگر چه هرکدام از انگشت ها می توانند دچار این عارضه شوند، اما معمولاً انگشت چکشی انگشت دوم را تحت تأثیر قرار می دهد. انگشت پا حالتی شبیه چنگال به خود می گیرد و نمی تواند صاف و مستقیم شود.

تا زمانی که انگشت چکشی پا باعث هیچ گونه درد یا تغییری در راه رفتن یا دویدن شما نشده است، عارضه ی مضری نیست و به درمان نیازی ندارد. در صورتی که انگشت درد گرفت و باعث شد شما به سختی راه بروید، برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. متخصصان طب فیزیکی در درمان مشکلات پا مانند انگشت چکشی، تخصص دارند و می توانند به شما کمک کنند در اسرع وقت فرایند بهبودی را شروع کنید. در واقع آنها با ارائه ی روش های مختلف طب فیزیکی و توانبخشی، شما را در مسیر بهبودی قرار میدهند.

علل ایجاد انگشت چکشی

انگشت چکشی ناشی از یک عدم تعادل در عضلات، تاندون ها و یا رباط هایی است که به طور طبیعی انگشت را صاف و مستقیم نگه می دارند. برخی افراد به طور مادرزادی به انگشت چکشی پا دچار هستند.

معمولاً در اکثر موارد، انگشت چکشی در مراحل بعدی زندگی بروز میکند و ناشی از عواملی ازجمله موارد زیر است:

• سفت بودن بیش از حد تاندون های انگشت
• آسیب های عصبی
• سفت شدن یا شکستن انگشت
• ضربه خوردن
• دیابت
• بزرگتر بودن انگشت دوم از انگشت شست پا
• پوشیدن کفش پاشنه بلند یا کفش خیلی تنگ طوری که باعث وارد آمدن فشار به انگشتان شود.
• روند طبیعی پیری
• آرتریت روماتوئید و فشار ناشی از پینه پا، برخی از عوامل خطر ابتلا به انگشت چکشی هستند.

علائم انگشت چکشی

بدشکلی ایجاد شده ناشی از انگشت چکشی پا می تواند منجر به بروز میخچه و یا پینه شود و این به دلیل فشاری است که در داخل کفش به انگشت وارد می شود. این عارضه می تواند باعث درد و قرمزی انگشت شود. فردی که به انگشت چکشی مبتلا شده است، به دلیل اینکه انگشتش دچار تغییر شکل شده در پیدا کردن کفشی که راحت و اندازه پاهایش باشد، دچار مشکل می شود. التهاب، قرمزی و یا احساس سوزش، سایر علائم موارد شدید انگشت چکشی هستند.

آیا این مشکل برای انگشتان دست هم رخ می دهد؟

بله؛ انگشت چکشی آسیبی است که به تاندون نازکی که انتهای مفصل انگشت را به حالت صاف نگه میدارد، وارد می شود و از اینرو می تواند برای انگشتان دست هم اتفاق بیفتد. اگر چه این عارضه با نام «انگشت بیسبال» نیز شناخته می شود، اما آسیبی است که می تواند برای هر کسی رخ دهد؛ به خصوص زمانی که یک شی سرکش (مانند یک توپ) به نوک یک انگشت برخورد و به آن نیروی شدیدی وارد کند طوری که انگشت بیشتر از حد معمول خم شود. در نتیجه فرد دیگر خودش قادر نخواهد بود نوک انگشتش را صاف کند.

درمان انگشت چکشی

پزشک، انگشت آسیب دیده را معاینه می کند. ممکن است تست اشعه ایکس نیز انجام شود. ممکن است پزشک انگشت را با اسپلینت (آتل) ببندد و تمریناتی ویژه به شما یاد بدهد تا روی انگشت خود انجام دهید. برای اکثر افراد مبتلا به انگشت چکشی، روش های غیرجراحی شکل اولیه ی درمان به شمار می روند.

این روش ها معمولاً شامل موارد زیر می شوند:

بستن نوار یا باند

نوارها به صاف و مستقیم نگه داشتن انگشت کمک می کنند.

ارتز (در کفش جاسازی می شود)

ارتزها فشار وارده بر انگشت چکشی را کاهش می دهند.

کوسن و یا پد

کوسن ها (بالشتک) و یا پدها برای درمان میخچه (در صورت وجود) مورد استفاده قرار می گیرند.

دارو

داروهایی که التهاب را کاهش می دهند، می توانند درد و تورم ناشی از انگشت چکشی را تسکین دهند. گاهی اوقات پزشک برای تسکین دردهای حاد، از تزریق کورتیزون استفاده می کند.

تمرینات ورزشی برای اصلاح انگشت چکشی

ممکن است متخصص طب فیزیکی برای کمک به بازگرداندن تعادل عضلات، انجام تمریناتی را به شما توصیه کند. برخی ورزش ها مانند تمرینات حرکتی و کششی ملایم و برداشتن اشیاء کوچک و نرم مانند تیله (گلوله شیشه ای) یا حوله با انگشتان پا، می توانند مفاصل انگشتان را انعطاف پذیر نگه دارند. همچنین می توانید در هنگام تماشای تلویزیون یا مطالعه کردن، یک حوله زیر پای خود قرار دهید و با کمک انگشتان آن را مچاله کنید. این تمرینات ساده می توانند موجب کشش و تقویت عضلات انگشتان شما شوند.

برخی از تمرینات مفید برای درمان انگشت چکشی، در ادامه آمده اند:

بالا آوردن، تیز کردن و حلقه کردن انگشتان پا

فشردن انگشتان پا

کشیدن انگشت شست پا

غلتاندن توپ گلف

کشیدن تمام انگشتان پا

مچاله کردن حوله

برداشتن تیله (گلوله شیشه ای) و انداختن آن در یک ظرف

راه رفتن روی شن و ماسه

عمل جراحی انگشت چکشی

اگر رویکردهای غیرجراحی در درمان انگشت چکشی مؤثر واقع نشد، عمل جراحی گزینه ی بعدی خواهد بود. انواع مختلفی از روش ها وجود دارند که بسته به وضعیت فرد، می توان از آنها بهره برد.

درمان های خانگی برای انگشت چکشی

1. استفاده از پد: موارد خفیف انگشت چکشی را می توان با پدهای مخصوص درمان میخچه یا پدهای صاف موجود در داروخانه ها، درمان کرد. کلاهک های انگشتی (Toe caps)، پدهای خاصی هستند که دور نوک انگشت را می پوشانند و می توانند درد انگشت چکشی را تسکین دهند.
2. کفش خود را عوض کنید: کفش های گشاد همراه با کفی های انعطافپذیر بپوشید. از پوشیدن کفش هایی که نوک آنها باریک است خودداری کنید.
3. استفاده از یخ: اگر انگشت چکشی درد دارد، گذاشتن یک کیسه یخ چندین بار در طول روز، می تواند به کاهش درد و تورم آن کمک کند.
4. مصرف دارو: ممکن است داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (که به آنها NSAID ها نیز گفته می شود) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن در کاهش درد و التهاب مؤثر واقع شوند.
5. استفاده از ابزارهای ارتوتیک (ارتزها): یک ارتز مخصوص که مناسب پای شما باشد سفارش دهید و آن را در کفش خود بگذارید. ارتزها به کنترل عدم تعادل عضلات و تاندون ها کمک خواهند کرد.

پیشگیری از ایجاد انگشت چکشی

کلید پیشگیری از ایجاد انگشت چکشی، پوشیدن کفش هایی است که مناسب و اندازه ی پای شما باشند و فضای زیادی را در اختیار انگشتان قرار دهند. در اینجا روش اندازه گیری درست پا توضیح داده شده است.

پای خود را به طور صحیح اندازه گیری کنید: بهترین روش برای انجام این کار این است که پابرهنه بایستید طوری که تمام وزنتان روی پاها قرار گرفته باشد، سپس از کسی بخواهید که دور پاهای شما خط بکشد. سپس عریض ترین نقطهی طرح کشیده شده را اندازه گیری کنید.

کفی کفش های خود را اندازه گیری کنید: در حالت مناسب، کفی کفش باید به پهنای پای شما باشد؛ در حالت عادی نباید بیشتر از 1.25 سانتی متر باریک تر از پای شما باشد. علاوه بر پهنای کفش، طول آن نیز باید 1.25 سانتی متر بلندتر از طول بلندترین انگشت پای شما باشد.

تعداد کمی از افراد به این مسئله پی برده اند که پای آنها در طول سال رشد می کند. در واقع پاشنه ی پا مانند قبل باقی می ماند اما قسمت جلویی پا عریض تر و طویل تر می شود. در نتیجه بسیاری از زنان کفش هایی می پوشند که در پاشنه ی پا اندازه اما در جلوی پا بسیار باریک هستند.

کفش هایی بخرید که اندازه ی پای بلندتر هستند: از هر سه نفر، در دو نفرشان یک پا به طور قابل توجهی بلندتر از پای دیگر است. وقتی کفش می خرید باید هر دو پا را اندازه بگیرید. در حالت ایستاده پاهای خود را اندازه بگیرید و کفش هایی بخرید که اندازه ی پای بزرگ تر هستند. در پایان روز کفش بخرید، زیرا در آن موقع ورم پا به حداکثر میزان خود می رسد. کفش ها نباید تنگ و سفت باشند.

پوشیدن کفش پاشنه بلند را محدود کنید: این کفش ها حداقل 50 درصد، فشار وارده به جلوی پا را افزایش می دهند؛ بنابراین فقط در مناسبت های خاص کفش پاشنه بلند بپوشید. کفش های تخت راحتتر از کفش های پاشنه بلند هستند، اما آنها نیز می توانند سفت و سخت باشند به ویژه اگر کفی آنها نازک باشد.

کفش های خود را عوض کنید: اگر کفش هایتان بسیار کوتاه یا بیش از حد باریک هستند، یک جفت کفش دیگر بخرید. این توصیه برای کودکانی که در حال رشد سریعی هستند، اهمیت بیشتری دارد. فضای نوک کفش که انگشتان در آن قرار می گیرند باید به اندازه ی کافی مرتفع باشد طوری که بالای انگشتان با کفش تماس و اصطکاک نداشته باشند؛ به خصوص اگر انگشت چکشی شروع به رشد و توسعه کرده باشد.