درمان دارویی و هورمونی پوکی استخوان

درمان هورمونی مدت ها به عنان اساس درمان پوکی استخوان تلقی می شود ولی به دلیل وجود نگرانی هایی درباره ی ایمنی آن و نیز به دلیل وجود سایر درمان ها، امروزه از این روش کمتر استفاده می شود. اکثر مشکلات در اثر استفاده از بعضی انولع خوراکی هورمون ها (همراه با پروژستین یه به تنهایی ) ایجاد می شوند. هورمون درمانی از طریق استفاده از برچسب های پوستی، کرم و حلقه های داخل مهبلی (واژینال) نیز انجام می شود.

آنچه در این مطلب میخوانید

روش انجام درمان هورمونی پوکی استخوان

برای هورمون درمانی از هورمون استروژن تنها یا استروژن همراه با پروژسترون استفاده می شود. انواع مختلف استروژن ( مانند استروژن کونژوگه ی اسبی، استرایول، استروژن های استریفیه، اتینیل استرادیول و مسترانول ) موجب پیشگیری از تحلیل رفتن استخوان مهره ها، مفصل ران و تمام بدن می شوند. امروزه ترکیب خوراکی یا پوستی استروژن/پروژستین نیز در بسیاری از کشور ها وجود دارد. تجویز استروژن ِ صرف ِ برای درمان علائم یائسگی و پیشگیری از عوارض ناشی از آن ( مانند پوکی استخوان و بیماری قلبی ) موثر است ولی احتمال بروز سرطان آندومتر رحم را کمی افزایش می دهد. به این دلیل برای حداقل 12 روز از هر سیکل ماهانه،هورمون پروژسترون را هم به استروژن اضافه می کنند. در صورتی که قبلاً رحم بیمار به وسیله جراحی خارج شده باشد نیاز به تجویز پروژسترون نیست. معمولاً برای هورمون درمانی، در 10 تا 14 روز از سیکل عادت ماهانه، پروژسترون و در 28 روز از سیکل، استروژن تجویز می شود و یا در بعضی از ترکیبات دارویی، هر هورمون در تمام طول سیکل قاعدگی به کار می روند. به دلیل شروع دوباره ی عادت ماهانه در بعضی از خانم های یائسه ای که تحت هورمون درمانی قرار می گیرند، این بیماران مصرف دارو را ادامه نمی دهند.

عوارض هورمون درمانی پوکی استخوان

افزایش خطر بروز سرطان پستان( تا 30%)،حساس شدن پستان ها تا زمان انجام هورمون درمانی، تورم، احتباس، مایعات بدن، تهوع، استفراغ، سوءهاضمه، بیماری کیسه ی صفرا، سردرد و متغیر شدن خلق و خو.

این عوارض با ادامه ی مصرف دارو ظرف چند برطرف می شوند.

نکــــــــتــه

زنانی که قبل از دوران یائسگی از هورمون درمانی استفاده می کنند، چنان چه تمایل به جلوگیری از بارداری دارند بهتر است به جای استفاده از هورمون درمانی، از داروهای ضد حاملگی استفاده کنند زیرا هورمون درمانی موجب جلوگیری از حاملگی نمی شود. هورمون درمانی برای جلوگیری از شکستگی ناشی از پوکی استخوان باید تا آخر عمر ادامه یابد. با قطع هورمون درمانی، پوکی استخوان پس از چند سال عود می کند. به دلیل احتمال بروز سرطان پستان در هورمون درمانی دراز مدت ،بهتر است پس از 5 تا 10 سال هورمون درمانی متوقف و به جای آن، در صورت نیاز از درمانغیر هورمونی استفاده شود. زنانی که دچار یائسگی زودرس شده اند بهتر است حداقل تا سن یائسگی طبیعی (حدود 50 سالگی) از هورمون درمانی استفاده نمایند. هورمون درمانی در زنان مبتلا به سرطان پستانو سرطان مخاط رحم موجب تشدید پیشرفت این بیماری ها می شود و نباید مورد استفاده قرار گیرد.

ما همواره آماده پاسخگویی به پرسش های شما درباره برنامه های توانبخشی و درمان پوکی استخوان به شما عزیزان هستیم. جهت طرح پرسش های خود و یا رزرو نوبت می توانید با ما از طریق شماره های 32367465 - 031 و 32330382 - 031 تماس حاصل فرمایید.

خال های بدخیم پوستی (ملانوم )

در صورت وجود خال های بدخیم پوستی (ملانوم ) و نیز در زنانی که بهد از یائسگی دچار خونریزی مهبلی نامشخص هستند تا زمانی که بیماری تشخیص داده نشده و تحت درمان قرار نگرفته، هورمون درمانی ممنوع است. از هورمون درمانی در زنان باردار نیز باید اجتناب نمود.

در موترد زیر باید هورمون درمانی با احتیاط انجام شود:

در صورت وجود سابقه ی مبتلا به سرطان پستان در خانواده و به ویژه در مواردی که چند نفر از بستگان فرد مبتلا به این بیماری شده باشند باید قبل از شروع هورمون درمانی، با پزشک متخصص مشورت نمد.

هورمون درمانی در دیابت و صرع بدون مانع است، البته در صورت مصرف بعضی از داروهای ضد صرع، مقدار هورمون مورد نیاز افزایش پیدا می کند. استفاده از هورمون تستوسترون در مردان دچار کم کاری غدد جنسی موجب بهبود کمیت و کیفیت بافت استخوانی می شود ولی تاکنون اثر آن بر شکستگی یا در مردان دارای سطوح تستوسترون طبیعی بررسی نشده است .

هورمون کلسیتونین

هورمون پاراتیرویید

استروییدهای آنابولیک

از جمله عوارض این دارو می توان موترد زیر نام برد:

  1. در خانم ها: بم شدن صدا ،بزرگ شدن کلیتوریس و کاهش یا افزایش میل جنسی،در مردان
  2. قبل از بلوغ: بسته شدن پیش از موعود اپیفیز، بزرگ شده آلت؛در مردان،
  3. بعد از بلوغ: آتروفی ( تحلیل رفتن ) بیضه، کاهش حجم مایع منی و تعداد اسپرم ها، ناتوانی جنسی، بزرگ شدن پستان، التهاب اپیدیدیم .
  4. این دارو می تواند در هر دو جنس موجب سردرد، تورم، آکنه ( جوش غرور جوانی 9 چربی پوست، پرمویی، برافروختپی، تهوع، استفراغ، اهال، افزایش وزن، تحریک پذیری مثانه، یرقان برگشت پذیر، درد محل تزریق و ازدیاد کلسیم خون و ادرار شود.

درمان غیر هورمونی پوکی استخوان

بیسفوسفونات ها

بیسفوسفونات ها ( bisphosphonates ) مشابه استروژن ، از تجربه استخوان ممانعت به عمل می آورد، توده یاستخوانی را حفظ می کنند و حتی تراکم استخوانی مهره داران را افزایش می دهند و احتمال شکستگی را کم می کنند. بیسفوسفونات ها در پوکی استخوان تأیید شده در زنان ،درمان خط اول به شمار می آید.

بیشترین بیسفوسفونات های مورد تجویز عبارتند از : سدیم آلندرونات ( fosamax ) ، ریسدرونات ( Actonel ) و یا ایباندرونات ( Boniva )و ایتدرونات ( Didronel ). جذب بیسفوسفونات های خوراکی نسبتاً ضعیف است و از این رو باید با معده ی خالی خورده شوند.این دارو ها می توانند موجب التهاب شوند و در نتیجه گاهی تحمل آنها دشوار است. تجویز هفتگی یا ماانه بیسفوسفونات ها ( بر حسب نوع ساخت ) احتمال بروز این عارضه را کاهش می دهد.

اگر این تجویز دوزهای متناوب دارو به شکل تزریق و ریدی ( مثلاً در داروی زولندرونات ) با مشکل عدم تحمل خواراکی همراه نیست ولی ممکن است موجب بروز عارضه ی نادر ولی ناخوشایند دهانی ، موسوم به اوستئونکروز فک ( مرگ بافت استخوان فک ) شود. از این رو، احتمالاً بیسفوسفونات های خوراکی ترجیح دارند.

بیسفوسفونات ها به ویژه در آقایان، بالغین جوان و افراد مبتلا به پوکی استخوان ناشی از مصرف کورتون موثر هستند و نیز به منظور پیشگیری از پوکی استخوان در افرادی که نیاز به درمان طولانی با کورتون دارند ( مثلاً افراد مبتلا به آسم یا التهاب مفصلی )به کار می روند.

عوارض جانبی بیسفوسفونات ها که ممکن است شدید باشند عبارتند از: تهوع، درد شکم، اختلالات بینایی، زخم معده، خطر التهاب یا زخم مری به ویژه در صورت ابتلا ی قبلی به بیماری بازگشت اسید معده به مری.

تریپاراتاید

عوارض جانبی دارو عبارتند از : تهوع ، گیجی و گرفتگی عضلات ساق .

استرونسیوم رانلات

داروهای تعدیل کننده ی انتخابی گیرنده یاستروژن

دارو های تعدیل کننده ی انتخابی گیرنده ی استروژن ( selective estrogen recepor modulatprs , SERMs ) به شکل انتخابی برگزیده های استروژن سرتاسر بدن اثر می کنند. به طور طبیعی ،تراکم معدنی استخوان ( BMD ) به شدت به وسیله تعادل میان فعایت اوستئوبلاست و استئوکلاست در استخوان ترابکولار ( نرده ای )تنظیم می شوند. استروژن از نقض عمده ای در تنظیم تعادل میان تشکیل و جذب استخوان برخوردار است و فعالیت اوستئوبلاست را تحریک می کند. بعضی از SERM ها، مانند رالوکسیفن ( Evista ) از طریق آهیته کردن جذب استخوان به وسیله ی اوستئوبلاست ها عمل می کنند و برخی دیگر ، مانند ف ِمارل ( DT 56a ) موجب تحریک فعالیت استئوبلاست و در نتیجه ،القای ساخت بافت استخوانی ( شبیه اثر استروژن ) می شوند. رالوکسیفن به صورت روزی یک قرص به کار می رود. تاموکسیفن ( Nolvadex , و Tamofen ) موجب کاهش از دست رفتن بافت استخوانی در سنین بعد از یائسگی می شود. بنابراین تتاموکسیفن در استخوان به عنوان دراوی استروژنیک عمل می کند. اطلاعات در زمینه ی تأثیر این دارو بر خطر شکستگی استخوان محدود است ولی در بررسی های به عمل آمده، احتمال کاهش بروز شکستگی های مهره، گردن استخوان ران و مچ دست به دنبال مصرف تاموکسیفن مطرح شده است. تاموکسیفن چنان چه به مدت بیش از 4 تا 5 سال مصرف شود میزان سرطان جدید مهاجم و غیر مهاجم پستان را در زنانی که احتکال بروز سرطان در آنها زیاد است تا 45% کاهش می دهد.

اگر می‌خواهید درباره مغناطیس درمانی بیشتر بدانید؛ کلیک کنید.



درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید
نظرات کاربران درباره این مطلب :
برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :
مرکز جامع توانبخشی و طب فیزیکی دکتر فرخانی در اصفهان