دیر جوش خوردن و جوش نخوردن شکستگی استخوان ها

جوش نخوردگی یا نان یونیون (nonunion) به وضعیتی اطلاق میشود که شکستگی استخوان به طور کامل درمان نشده باشد. دیر جوش خوردن استخوان زمانی اتفاق میافتد که زمان بهبودی یک شکستگی بیشتر از حد معمول طول بکشد.

خطر جوش نخوردن برای انواع خاصی از شکستگی ها بیشتر است؛ مانند شکستگی های مچ دستازجمله شکستگی های استخوان ناوی، شکستگی های خاصی در پا ازجمله شکستگی های استخوان زورقی و استخوان های بلند متاتارسال پنجم، شکستگیهای استخوان بلند شانه(پروگزیمال بازو) و برخی از شکستگیهای استخوان تیبیا در ساق پا. افرادی که شکستگی ضربهای شدیدی داشتهاند، جابجایی بزرگی بین قطعات شکستهی استخوان آنها به وجود آمده و شکستگیهایی داشتهاند که در آنها استخوان به قطعات زیادی خرد شدهاست؛ بیشتر در معرض خطر جوش نخوردن استخوان قرار دارند. شکستگیهای باز یا چند جزئی نیز در خطر بد جوش خوردن یا جوش نخوردن هستند.

درمان جوش نخوردن به نوع شکستگی، محل جوش نخوردن، ثبات شکستگی، وجود یا عدم وجود عفونت و صدمهای که به بافت نرم وارد شده بستگی دارد؛تمامی این عوامل توسط متخصصین ما تشخیص داده میشوند. چگونگی استفاده از روشهای درمانی غیرجراحی، بحث انگیزترین جنبهی درمان جوش نخوردن شکستگی است؛ ازجمله روشهای تحریک الکتریکی ، اولتراسونوگرافی و دیگر درمانهای مؤثر.

انواع جوش نخوردن شکستگی

چهار نوع جوش نخوردن شکستگی وجود دارد:

• هایپرتروفیک یا فوق عروقی
• اولیگوتروفیک
• آتروفیک یا عروقی
• سینوویال مفصلی کاذب

جوش نخوردگی هایپرتروفیک به بخشهای پای فیل (غنی از کالوس) و پای اسب (هایپرتروفیک خفیف با میزان کالوس کمتر) تقسیم میشود. در جوش نخوردگی اولیگوتروفیک هیچ کالوسی وجود ندارد، اما اسکن استخوان حالت عروقی را نشان میدهد. جوش نخوردگی عروقی یا آتروفیک به بخشهای پیچ خوردگی گوه (همراه با یک تکه متوسط)، خردشده (همراه با یک یا چند تکه متوسط استخوان دارای بافت مرده) و ناقص (همراه با از دست دادن یک تکه) تقسیم میشود. در نوع سینوویال مفصلی کاذب، یک جوش نخوردگی همراه با یک حفره پر از مایع وجود دارد که در آن یک غشاء شبیه به سینوویال و یک کپسولی کاذب تشکیل شده است.

عوامل خطر مسبب جوش نخوردن شکستگی

سبک زندگی و فاکتورهای سلامتی خاصی وجود دارند که ممکن است در بهبودی شکستگی استخوان مؤثر باشند. ازجمله این فاکتورها عبارتند از: سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل، وضعیت تغذیهای ضعیف، سلامت عمومی ضعیف و دیابت. عوامل دیگری نیز وجود دارند که قدرت استخوان را کاهش میدهند و روند بهبودی را دشوارتر میکنند؛ ازجمله استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای کورتیکو استروئید و سایر داروها مانند داروهای ضد تشنج و جایگزینهای هورمون تیروئید (تیروکسین). افرادی که بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان هستند و افراد مسن، در فرایند ترمیم استخوان بیشتر دچار مشکل می شوند. زنانی که دچار یائسگی زودرس شدهاند یا تخمدان هایشان به دلیل مشکلاتی طی عمل جراحی برداشته شده است، نیز بیشتر در معرض خطر ضعف استخوان هستند.

جوش نخوردن استخوان دلایل متعددی دارد. ممکن است انتهای شکستهی استخوان بیش از حد، از محل خود دور شود؛ این عارضه زمانی اتفاق میافتد که یک کشش زیاد به استخوان وارد شود. همچنین ممکن است به دلیل حرکت زیاد محل شکستگی باشد که این حرکت ناشی از تحرک زیاد بعد از صدمه دیدن یا ناشی از زود باز کردن آتل یا گچ است. عضله یا سایر بافتهای گیر افتاده بین تکههای شکستهی استخوان نیز میتوانند مانع روند بهبودی شکستگی شوند زیرا این مشکل باعث ایجاد عفونت یا عدم خونرسانی کافی به محل شکستگی میشود. بیماریهای استخوانی مانند سرطان استخوان نیز میتوانند مانع روند بهبودی شکستگی شوند.

وقتی ضربهای شدید به فرد وارد شود و منجر به تورمی شود که جریان خونرسانی به خطر افتد، ممکن است بیماری به نام سندروم compartment بروز کند که نتیجهی آن مرگ عضلات اطراف محل شکستگی و ترمیم ناقص استخوان است.

عوارض جوش نخوردن استخوان ها

ممکن است جوش نخوردگی استخوان بدون درد باشد، اما شکستگی ناپایدار خواهد بود و استخوان قدرت خود را از دست خواهد داد.جوش نخوردن استخوان در اندامهای تحتانی ممکن است منجر به لزوم استفاده از ابزارهای کمکی مانند عصا، ویلچر و... شود.بد جوش خوردن شکستگی میتواند منجر به اختلال عملکردی و محدودیت در تحرک شود.هرگونه بد جوش خوردن میتواند فشار بیشتری به سایر مفاصل تحمیل کند که این باعث درد و سایش سریعتر مفاصل میشود.بد جوش خوردن در درجات بیشتر میتواند باعث اختلال در عملکرد و تغییر شکل قابلتوجه استخوان و در نهایت باعث آرتریت دژنراتیو شود.بد جوش خوردن در یک انگشت میتواند مانع استفاده از دیگر انگشتان شود.ممکن آسیب عصبی رخ دهد؛ به خصوص در شکستگی آرنج . بد جوش خوردن در ساق پا منجر به راه رفتن غیرطبیعی میشود.

تشخیص جوش نخوردن استخوان ها

سابقه: در گذشته یک ضربه یا صدمه به فرد وارد شده و منجر به شکستگیای شده که ممکن است توسط پزشک درمان نشده باشد. ممکن است فرد دچار درد، تورم، تغییر شکل و بیثباتی در محل شکستگی شود و عملکرد حرکتی مفصل خود را از دست بدهد. اگر شکستگی در اندامهای تحتانی بود، ممکن است فرد در تحمل وزن خود دچار مشکل شود.

معاینه فیزیکی: معاینه فیزیکی، تغییر شکل ناشی از بد جوش خوردن یا بیثباتی ناشی از جوش نخوردن را آشکار میکند. بد جوش خوردن عارضهای است که در آن استخوان جوش میخورد طوری که فرد استخوان درد ندارد اما ممکن است دردی ناشی از عدم همترازی آناتومیک وجود داشته باشد. در طول معاینه فیزیکی، با وارد کردن فشار به ناحیه شکسته شده میتوان جوش نخوردن شکستگی را آشکار کرد.

تست: تست اشعه ایکس در اغلب موارد، بد جوش خوردن یا جوش نخوردن را نشان میدهد. سی تی اسکن، ام آر آی و اسکن استخوان میتوانند جزئیات بیشتری از شکستگی نشان دهند.

درمان جوش نخوردن استخوان ها

درمان مشکلات دیر جوش خوردن شکستگی استخوانها در ابتدا از روشهای اولیه (مثل استراحت، بریسها و...) و نیز روشهای غیر تهاجمی (مثل اولتراسوند تراپی، مگنت تراپی، تحریک الکتریکی و...) استفاده میشود و اگر میزان شکستگی استخوان به حدی باشد که قابلدرمان با این روشها نباشد، متخصصان روشهای جراحی را برای رفع این مشکل توصیه خواهند کرد.

تحریک مغناطیسی و الکتریکی

• تحریک الکتریکی یا الکتروتراپی از طریق دستگاهی انجام میشود که از طریق برش جراحی در درون محل شکستگی قرار میگیرد یا اینکه چندین الکترود بر روی پوست در نزدیکی محل شکستگی قرار داده میشود. اثر تحریک الکتریکی بارها و بارها مورد بحث قرار گرفته است. تحریککنندههای الکتریکی و الکترومگنتیک به ویژه در کنترل عفونت جوش نخوردگی و در وضعیتهایی که عمل جراحی قابل توصیه نیست، سودمند هستند.

درمان با اولتراسوند

• مطالعات نشان داده است که اعمال پالس اولتراسوند با شدت کم از طریق پوست مجاور محل شکستگی، روند بهبودی را سرعت میبخشد؛ این بهبودی بیشتر در شکستگیهای استخوان رادیوس، قوزک کناری و تیبیا دیده شده است. درمان با اولتراسوند با فرکانس پایین، ممکن است زمان بهبود جوش نخوردن اندامهای پایینی را تا دو ماه کاهش دهد.

شوک درمانی

• به نظر میرسد نتایج حاصل از روش شوک درمانیبرای جوش نخوردگی استخوان بلند، قابل مقایسه با عمل جراحی باشد. عدم نیاز به عمل جراحی و در نتیجه نبود درد و عوارض ناشی از عمل جراحی، ازجمله مزایای استفاده از روش شوک درمانی به جای عمل جراحی است.

ازون درمانی

• اوزون درمانی ترکیبی از استروئید طبیعی، بافت ترمیمشده با دارو، بافت سلولی مغذی، پرولیفرانت و اوزون است. این ترکیب غشاء بافت سلولی را دوقطبی میکند طوری که سلولهای آسیبدیده بتوانند بهبود یابند و التهاب و تورم از بین برود. پرولیفرانتها تولید فاکتورهای رشد را تحریک میکنند و اوزون جریان خون سالم را تحریک میکند.

تکار درمانی

• تکار درمانییک فناوری جدید برای پزشکان ورزشی، فیزیوتراپیست ها و متخصصین بیماریهای استخوان است. تکار (T.E.C.A.R) یا تکار درمانی روشی ابتکاری برای بازسازی مفاصل و عضلات است. اصل اساسی این روش درمانی، تحریک مکانیسم های طبیعی خود بهبودی بدن برای ارتقاء سرعت توانبخشی کارکرد عضلات و مفاصل است.