دیسک گردن چیست تشخیص و درمان آن چگونه است ؟

دیسک های گردن نقش ضربه گیر را برای این عضو ایفا می کنند. پیری، تروما، آسیب دیدگی، استعمال دخانیات، تغذیه غلط یا ساییدگی و فرسودگی باعث کاهش استحکام و خاصیت ارتجاعی دیسک ها و همچنین تغییرات ساختاری در آن ها می شود. بیرون زدگی دیسک گردن یکی از شایع ترین دلایل درد گردن، شانه و بازو است. شایع ترین مشکلات این عارضه عبارتند از برآمدگی، پارگی، لغزش یا جابجایی دیسک گردن. گاهی اوقات بیرون زدگی دیسک خود بخود یا به دنبال یک آسیب دیدگی، انجام مکرر برخی حرکات یا یک بیماری تخریبی رخ می دهد.

دیسک گردن چیست

دیسک ها بالشتک های کوچک بین مهره های ستون فقرات هستند که وظیفه اصلی آنها جلوگیری از سایش و مالیدن مهره های گردن بر روی یکدیگر است. هر دیسک متشکل از یک بخش محکمِ شبیه به تایر به نام آنولوس فیبروز است که در درون آن ماده ژل مانندی به نام نوكلئوس پالپوزوس قرار دارد. هر دیسک از طریق صفحات انتهایی به کناره های مهره های بالا و پایین خود متصل است.

انواع دیسک گردن

دیسک گردن خفیف

در این مرحله ممکن است درد گردن، بی حسی و مورمور شدن و یا اختلال عملکرد دست را تجربه کنید که ناشی از پارگی کم و کوچک در دیسک گردن می باشد.

دیسک گردن حاد

اکثر بیماران در این وضعیت درد گردن در یک سمت که با اسپاسم عضلانی همراه است و با استراحت بهبود می یابد و با حرکت، سرفه عطسه و ... تشدید می شود را توصیف می کنند که ناشی از آسیب نخاعی شدید و التهاب دیسک گردن می باشد.

دیسک گردن مزمن

اگر دیسک گردن بیش از سه ماه گذشت زمان درمان نشود مزمن خواهد شد و ممکن است با علائمی مانند درد گردن و دردهای عصبی، بی حسی و گزگز انگشتان و بازوها، مشکل در برقراری تعادل بدن و از دست رفتن کنترل روده و مثانه همراه باشد.

مشکلات ناشی از دیسک گردن

بالجینگ دیسک گردن

به حالتی گفته می شود که لایه خارجی دیسک گردن ضعیف شده و دیسک به سمت کانال مهره ای برجسته میشود و معمولا بر اثر آسیب به گردن رخ می دهد.

تنگی کانال نخاعی گردن

این عارضه می تواند مادرزادی باشد و یا بر اثر ضربه، افزایش سن و عادات بد نشستن رخ دهد.

فتق دیسک گردن

این مشکل زمانی رخ می دهد که یک ماده ژله ای بر اثر پارگی و برآمدگی از جداره های دیسک بیرون میزند و باعث تورم دیسک گردن می شود.

خشکی دیسک گردن

خشک شدن دیسک گردن معمولا با افزایش سن و در پی از دست دادن آب بدن اتفاق می افتد و باعث کاهش انعطاف پذیری دیسک و مهره های گردن در برابر فشارهای وارده می شود.

درد گردن، کتف و شانه

شایع ترین علائم دیسک گردن، درد در ناحیه کتف و شانه و گردن می باشد و معمولا به علت سفت شدن گردن رخ میدهد.

گزگز و بی حسی دست ها

گزگز کردن و بی حس شدن دست ها نشانه های اولیه دیسک در مرحله خفیف هستند و معمولا آزار دهنده نمی باشند اما با گذر زمان و در صورت عدم درمان می توانند باعث حاد یا مزمن شدن دیسک شوند و با دردهای عصبی طولانی مدت و اختلال در عملکرد فردی همراه باشند.

دلایل بیرون زدگی دیسک گردن

گاهی اوقات ممکن است آنولوس فیبروز (بافت محافظ نوكلئوس پالپوزوس) ترک برداشته، پاره شده یا شکسته و باز شود. در این حالت مقداری از ماده ژله مانند به بیرون نشت می کند. معمولاً برآمدگی دیسک (که در آن نوكلئوس پالپوزوس در درون دیسک باقی می ماند) مقدمه ای برای بیرون زدگی دیسک است. برآمدگی یا بیرون زدگی دیسک می تواند به دلیل آسیب دیدگی، بلند کردن اجسام به روش غلط یا خود بخود بروز کند. افزایش سن نیز نقش مهمی در این میان دارد. ژنتیک، کشیدن سیگار، و تعدادی از فعالیت های شغلی و تفریحی می توانند باعث تخریب زود هنگام دیسک شوند.

شایع ترین علائم

درد شایع ترین علامت مشکلات دیسک گردن است. خروج ماده داخل دیسک و نزدیک شدن مهره ها به یکدیگر باعث وارد آمدن فشار به اعصاب نخاعی و یا نخاع می شود. به علاوه، در ماده بیرون آمده از دیسک یک ماده محرک شیمیایی وجود دارد که باعث التهاب و درد عصب می شود. معمولاً درد گردن به شانه ها، قسمت بالای کمر، بازوها، دست ها و انگشتان منتشر می شود. به این حالت درد رادیکولار یا رادیکولوپاتی گفته می شود.

علائم این عارضه عبارتند از:

• درد خفیف تا شدید
• درد با حرکت افزایش می یابد.
• احساس سوزش، مور مور، بی حسی، درد یا سوزن سوزن شدن
• ناتوانی در نگه داشتن وسایل با دست
• مشکل در راه رفتن و عدم حفظ تعادل
• در موارد نادر مشکل در دفع ادرار و مدفوع

تشخیص اختلالات دیسک گردن

تاریخچه پزشکی و نتیجه معاینات فیزیکی و عصبی شما بسیار مهم هستند. همچنین شما باید با متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد علائم، زمان شروع آن ها و درمان هایی که انجام داده اید نیز صحبت کنید. پزشک رفلکس هایتان را تست کرده و وضعیت شما را از لحاظ ضعف عضلانی، عدم احساس درد و غیره در اندام ها و علائم آسیب های عصبی ارزیابی می کند.

آزمایش های تشخیصی به پزشک کمک می کند تا مطمئن شوید که دیسک یا دیسک های گردن آسیب دیده اند. یک عکس رادیولوژی ساده از ستون فقرات می تواند کم شدن ارتفاع فضای دیسک را نشان دهد. سی تی اسکن و ام آرآی ابزارهای تصویربرداری حساسی هستند که درون ساختارهای استخوان، دیسک و عصب ها را به طور دقیق نشان می دهند. ما از الکترومیوگرافی و تست سرعت هدایت عصبی نیز برای تشخیص استفاده می کنیم.

درمانهای غیر جراحی دیسک گردن

اغلب، درمان های غیرجراحی به تسکین درد و علائم کمک می کنند. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می تواند با ترکیب دو یا چند روش درمان میزان موفقیت درمانتان را به حداکثر برساند.

داروها

که عبارتند از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و مسکن ها (داروهای مخدر و ضد درد).

فیزیوتراپی و ورزش

معمولاً در دوره اولیه فیزیوتراپی دیسک گردن از روش های درمانی مانند گرما و یخ یا اولتراسوند نیز برای کمک به کاهش اسپاسم های عضلانی استفاده می کند.

درمان کایروپراکتیک

درمان دستی آرام می تواند به بهبود عملکرد مفصل که در بسیاری از موارد با درد همراه می شوند کمک کند. به این نوع درمان دستی کم سرعت متحرک سازی گفته می شود. در مقابل باید از انجام هر گونه درمان دستی پرسرعت، که اغلب به آنها تنظیم گفته می شود، اجتناب شود زیرا آن ها می توانند باعث بدتر شدن درد یا هرگونه آسیب عصبی شوند.

ماساژ درمانی

ماساژ استئوپاتی آرام و تکنیک های مخصوص بازیابی حرکت طبیعی مفاصل، می توانند به کاهش درد ناشی از بیرون زدگی دیسک گردن کمک کنند.

اصلاح فعالیت ها

برخی از فعالیت ها درد دیسک گردن را افزایش می دهند، پس بهتر است برای جلوگیری از تحریک شدن ریشه های عصبی از انجام این فعالیت ها خودداری شود. این فعالیت ها عبارتند از بلند کردن وزنه های سنگین (برای مثال سنگین تر از 5 کیلوگرم)، فعالیت هایی که باعث لرزش زیاد در ستون فقرات گردنی و وارد آمدن فشار بیش از حد به این ناحیه می شوند (مانند قایقرانی، اسنوموبیلرانی و دویدن) همچنین فعالیت هایی که مستلزم نگه داشتن و یا چرخاندن سر به مدت طولانی هستند.

پوشیدن بریس

در برخی موارد استفاده از یک گردن بند طبی یا بریس توصیه می شود؛ این وسایل به گردن کمک می کنند تا در وضعیت صحیح قرار بگیرد.

تزریق اپیدورال گردن

در مواردی که درد دیسک گردن شدید است، تزریق اپیدروال استروئیدها یا مسدود کننده های ریشه عصبی گردن به کاهش التهاب کمک می کند. همچنین استفاده از این تزریق ها در کنار یک برنامه توانبخشی جامع و سایر درمان های ذکر شده تأثیر بسیار بیشتری خواهد داشت.

اوزون درمانی

در این روش گاز اکسیژن یا اوزون به دیسک بیرون زده تزریق می شود و یک سوزن دارو را مستقیماً به دیسک وارد می کنند. تزریق اوزون به دیسک گردن باعث کاهش حجم درون دیسک می شود، فشار وارده به عصب ها کم شده و متعاقباً درد کاهش می یابد.

درمان با لیزر

درمان با لیزر سرد یک روش جایگزین برای کسانی است که نمی خواهند از داروهای ضدالتهاب استروئیدی یا مسکن های تجویزی استفاده کنند. شما نیز در صورت حساسیت به داروهای مسکن میتوانید از لیزردرمانی استفاده کنید.

ورزش

ورزش ها قابلیت حرکت گردن و دیسک های بین مهره ای را بهبود داده و در نهایت باعث برگشتن دیسک های برآمده به وضعیت اولیه خود می شود.

تحریک الکتریکی عصب

دستگاه های TENS از جریان الکتریکی برای تحریک عضلات استفاده می کنند. هر چند این روش تهاجمی به نظر می رسد، اما در واقع هیچگونه دردی ندارد. الکترودهای متصل شده به پوست جریان الکتریکی کوچکی را به برخی نقاط کلیدی موجود در مسیر عصب ها ارسال می کنند. TENS اسپاسم های عضلانی را کاهش داده و محرک آزاد شدن اندورفین یا همان مسکن طبیعی بدن است.

کشش یا تراکشن

هدف از کشش کاهش تأثیرات نیروی جاذبه بر ستون فقرات است. در اینجا کشش و دور کردن استخوان ها از یکدیگر با هدف کاهش بیرون زدگی دیسک انجام می شود. مکانیزم این عمل درست مانند بیرون زدگی کناره های یک تایر پنچر است که با قرار دادن جک زیر ماشین و برداشتن فشار از روی تایر این بیرون زدگی نیز ناپدید می شود. این تکنیک را می توان برای ستون فقرات کمری یا گردنی انجام داد.

درمان خانگی و تسکین درد

استفاده از کمپرس سرد و گرم و ماساژ درمانی از روش های درمان این عارضه در منزل است که به کاهش درد و التهاب مهره های گردن کمک می کند. استراحت، دارو درمانی و مصرف داروهای غیر استروئیدی، شک کننده عضلات و فیزیوتراپی به تسکین درد ناشی از دیسک گردن کمک موثری می کند.

ضرورت جراحی دیسک گردن

عمل جراحی دیسک گردن و ستون فقرات تنها در موارد زیر ضروری است:

• ناپایداری ستون فقرات
• اختلال عملکرد عصبی
• درد و سایر علائم طاقت فرسا
• عدم پاسخ به درمان های غیر جراحی و ادامه درد شدید

از عمل کم تهاجمی ستون فقرات یا تعویض دیسک نیز برای درمان این عارضه استفاده می شود.

پیشگیری و مراقبت

مهمترین مواردی که در جلوگیری از مشکلات دیسک گردن بسیار موثرند :

• صحیح نشستن، ایستادن و خوابیدن
• انجام ورزش و حرکات اصلاحی برای گردن
• اجتناب از فعالیت های سنگین که باعث فشار زیادی بر گردن می شوند
• بلند کردن صحیح اجسام

سوالات شایع درباره دیسک گردن

ایا دیسک گردن باعث فلج شدن می شود ؟

فلج شدن بر اثر دیسک گردن از موارد نادر به شمار می آید اما در صورت درمان نشدن دیسک در مرحله خفیف، احتمال فلج شدن و یا درد دائمی گردن وجود دارد.

دیسک گردن در چه افرادی شایع تر است ؟

بیرون زدگی دیسک گردن بیشتر در دهه های 30 و 40 سالگی رخ می دهد، البته اگر افراد میان سال و سالمندان فعالیت های شدید فیزیکی انجام دهند احتمال دچار شدن آنها به این عارضه کمی بیش از افراد جوانتر خواهد بود. تنها حدود 8% از بیرون زدگی دیسک ها در ناحیه گردن رخ می دهد.

برای دیسک گردن به چه دکتری مراجعه کنم ؟

با توجه به نوع عارضه و روش درمان دیسک گردن پیشنهاد می شود در ابتدا برای معاینات اولیه و انجام حرکات و تمرینات ورزشی گردن به یک متخصص طب فیزیکی خوب مراجعه کنید و درباره مراحل درمان دیسک گردن مشاوره بگیرید.

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• علل مهم گردن درد و رگ به رگ شدن آن
  تاریخ انتشار : 1392-05-18تاریخ بروز رسانی : 1403-01-30


• اقدامات لازم هنگام آسیب دیدگی گردن
  تاریخ انتشار : 1392-02-30تاریخ بروز رسانی : 1403-01-28


• درمان صدا دادن مفصل گردن با کریپتوس درمانی
  تاریخ انتشار : 1397-05-09تاریخ بروز رسانی : 1402-08-03


• گردن درد و سوزش بین دو کتف
  تاریخ انتشار : 1393-04-17تاریخ بروز رسانی : 1403-01-30


• راهکارهایی برای مراقبت و پیشگیری از گردن درد
  تاریخ انتشار : 1392-02-30تاریخ بروز رسانی : 1403-01-30

نظرات کاربران درباره این مطلب :کامران صفوی [ 1402-09-05 ]
سلام و خسته نباشید آقای دکتر من 26 ساله هستم دیسک کمر و گردن دارم و به شدت عصب دستم ضعیفه، طوری که دستم خواب میره نمیتونم دستام رو مدت طولانی بالا نگه دارم، بی حس میشه و میوفته میشه بهم راهنمایی بدید که چه کارهایی رو برای درمان باید شروع کنم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :