اصلی ترین علل علائم و نحوه تشخیص درد زانو

یکی از رایج ترین مشکلات در سیستم اسکلتی انسان، به وجود آمدن درد در قسمت زانو است. زانو بزرگترین مفصل بدن است. این مفصل ساق را به ران متصل کرده و تمام وزن بدن را تحمل میکند. در زانو از یک طرف استخوان ران با درشت نی مفصل میشود و از طرف دیگر استخوان کشکک و ران در کنار هم یک مفصل را تشکیل میدهند. درد زانو یکی از شایعترین علل مراجعه مردم به علت مشکلات سیستم حرکتی به پزشکان است. بجز درد مشکلاتی مانند خشکی و محدودیت حرکتی، تورم، قفل شدن، خالی شدن، تغییر شکل و یا آسیبهای خارجی به مفصل زانو میتوانند علت مراجعه پزشکی باشند. آسیبهای ورزشی از علل مهم و شایع مشکلات مفصل زانو است.

ساختار زانو شامل استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، غضروف‌ها، عضلات و بورس‌ها است، بنابراین عناصر زیادی وجود دارد که می‌تواند در اختلال عملکرد زانو نقش داشته باشد. نوع درد می‌تواند از یک درد خفیف تا درد ناتوان کننده‌ای که حتی تحمل وزن یا راه رفتن در آنها مشکل است، باشد. زانو درد می‌تواند در تمام گروه‌های سنی، از کودکان خردسال گرفته تا افراد مسن تأثیر بگذارد و ماهیتاً حاد یا مزمن باشد. علل شایع دردهای زانو آسیب‌های ورزشی، آرتروز، آسیب‌های مینیسک و شکستگی است.

علل زانو درد

علت زانو درد را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

• آسیب حاد: از قبیل شکستگی استخوان، پارگی رباط و…
• بیماری: آرتریت و عفونت‌ها
• عوارض استفاده بیش از حد زانو: آرتروز، سندروم استخوان کشکک، التهاب تاندون و بورسیت زانو

آسیب دیدگی‌های حاد

• شکستگی: وارد شدن صدمه مستقیم به ساختار استخوان باعث شکستگی یک یا چند استخوان زانو می‌شوند. این یک آسیب دیدگی بسیار مشخص و دردناک است. اغلب شکستگی‌های زانو نه تنها زانو درد شدیدی را به همراه دارند، بلکه در عملکرد مناسب زانو اختلال ایجاد می‌کنند (برای مثال شکستگی کاسه زانو) یا باعث می‌شوند که زانو به سختی بتواند وزن بدن را تحمل کند (برای مثال شکستگی استخوان ساق فلات). تمامی شکستگی باید فوراً توسط پزشک بررسی شوند.
• آسیب دیدگی‌های رباط: شایع‌ترین آسیب دیدگی رباط، آسیب دیدگی رباط متقاطع قدامی (ACL) است. این آسیب دیدگی اغلب یک آسیب ورزشی و ناشی از توقف یا تغییر مسیر ناگهانی است.
• آسیب دیدگی‌های مینیسک زانو: مینیسک داخلی و خارجی از غضروف ساخته می‌شود و بین استخوان‌های زانو به عنوان ضربه گیر عمل می‌کند. پیچ خوردگی زانو باعث آسیب دیدگی مینیسک می‌شود که پیامد آن زانو درد شدید و تورم در ناحیه زانو است.
• دررفتگی: مفصل زانو می‌توان دچار دررفتگی شود که فوراً باید به آن رسیدگی شود.
• آتریت روماتوئید: یک بیماری خود ایمنی است که تمامی مفاصل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث درد و ناتوانی شدید می‌شود.
• نقرس : نوعی آرتریت است که عموماً در انگشتان بروز می کند، اگرچه زانو را نیز می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد و باعث درد زانو شود.
• بیماری ازگود اشلاتر: این بیماری در کودکان می‌تواند باعث استخوان سازی بیش از مقدار طبیعی در ناحیه برجستگی استخوان درشت نی شده و منجر به زانو درد و مشکلات دیگر شود.
• بیماری بورسیت
• کوتاهی عضلات پشت ران و ساق پا
• بیماری التهابی غیر عفونی زانو
• سندرم استرس پتلافمورال
• سندرم پلیکا
• کیست بیکر (درد پشت زانو)
• پای پرانتزی و پای ضربدری
• التهاب تاندون کشکک زانو: التهاب تاندون‌های متصل کننده کشکک زانو به استخوان ساق پا است. التهاب تاندون کشکک زانو یک بیماری مزمن است که اغلب در بین افرادی اتفاق می‌افتد که حرکت مشابهی را تکرار می‌کنند (برای مثال در بین دوندگان و دوچرخه سواران).
• آرتروز: فرسایش غضروف مفصل به دلیل استفاده زیاد و افزایش سن.

عوارض استفاده بیش از حد زانو

• التهاب تاندون کشکک زانو: التهاب تاندون‌های متصل کننده کشکک زانو به استخوان ساق پا است. التهاب تاندون کشکک زانو یک بیماری مزمن است که اغلب در بین افرادی اتفاق می‌افتد که حرکت مشابهی را تکرار می‌کنند (برای مثال در بین دوندگان و دوچرخه سواران).

علل وعلائم زانو درد موقع بلند شدن

این وضعیت بطور شایعی در دو بیماری دیده میشود که یکی از آنها کندرومالاسی کشکک و دیگری سائیدگی مفصل زانو است.
این درد بخصوص در زمانی ایجاد میشود که زانو از حالت خم به حالت صاف و کشیده درمی اید.
وقتی صاف شدن زانو سریع انجام می شود درد بیشتر است و اگر بیمار سعی کند زانوی خود را آرام باز کند شدت درد کمتر خواهد بود. درد بیمار در هنگام برخاستن از زمین یا از روی صندلی زیاد است ولی بعد از چند قدم شدت درد بتدریج کاهش می یابد. بهترین روش کنترل این دردها تقویت عضلات ران بخصوص عضله چهارسرران است. این اقدام با انجام نرمش های طبی صورت میگیرد که یکی از موثرترین آنها انقباض ایزومتریک عضله چهارسر ران است.

عوامل خطر ابتلا به زانو درد

• اضافه وزن : اضافه وزن یا چاقی باعث افزایش فشار روی مفاصل زانو می‌شود، حتی در حین فعالیت‌های معمولی مانند راه رفتن یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها. علاوه براین چاقی سبب تسریع روند تخریب غضروف مفاصل و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به آرتروز می‌شود.
• انعطاف یا قدرت کم عضلات : کم بودن قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات می‌تواند خطر آسیب‌دیدگی زانو را افزایش دهد. عضلات قوی با تثبیت و محافظت از مفاصل و انعطاف پذیری عضلات می‌تواند به ما در دستیابی به دامنه کامل حرکت کمک کند.
• ورزش یا مشاغل خاص : برخی از ورزش‌ها فشار بیشتری به زانوها وارد می‌کنند. اسکی با چکمه‌های اسکی سفت و احتمال سقوط، پرش‌های بسکتبال و ضربات مکرر زانو در هنگام دویدن، همگی خطر آسیب دیدگی زانو را افزایش می‌دهند. مشاغلی که باعث فشارهای مکرر روی زانوها می‌شوند مانند ساخت و ساز یا کشاورزی نیز می‌توانند خطر آسیب به زانو را افزایش دهند.
• مصدومیت قبلی : آسیب‌دیدگی قبلی زانو احتمال آسیب مجدد به زانو را افزایش می‌دهد.

علائم زانو درد

محل زانو درد به این بستگی دارد که کدام ساختار زانو دچار مشکل شده است. با عفونت زانو، کل زانو متورم و دردناک می‌شود، در حالی که پارگی مینیسک یک استخوان تنها در یک محل خاص علائمی را به وجود می‌آورند. شدت درد زانو از دردی خفیف تا شدید و ناتوان کننده می تواند تغییر کند. برخی از علائم دیگری که همراه با زانو درد ظاهر می‌شود از قرار زیر است:

1. مشکل در راه رفتن به دلیل بی ثباتی زانو
2. لنگیدن ناشی از ناراحتی
3. قفل شدن زانو (ناتوانی در خم کردن زانو)
4. خشکی مفصل زانو
5. قرمزی، تورم و آب آوردن زانو
6. ناتوانی در صاف کردن زانو
7. ناپایداری یا خالی کردن زانو
8. محدودیت حرکتی
9. تغییر شکل زانو
10. درد جلوی زانو
11. درد پشت زانو
12. حساسیت به لمس
13. سوزش زانو
14. صدا دادن زانو

تشخیص علت زانو درد

در طول معاینه فیزیکی، پزشک موارد زیر را مورد ارزیابی قرار می‌دهد:

• بررسی زانو از نظر تورم، درد، حساسیت، گرما و کبودی قابل مشاهده
• بررسی دامنه حرکتی ساق پا در جهات مختلف
• تصویربرداری: در برخی موارد پزشک برای بررسی ساختار زانو و آسیب‌های احتمالی، بررسی‌های تصویربرداری با اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی یا MRI را درخواست می‌نماید.
• تست‌های آزمایشگاهی: اگر پزشک مشکوک به عفونت یا التهاب باشد، ممکن است آزمایش خون و گاهی اوقات ارزیابی مایعی که از مفصل زانو با سوزن نمونه برداری می‌شود (آرتروسنتز) را توصیه کند.

روش درمانی رفع زانو درد بستگی به دلیل ایجاد مشکل دارد؛ بنابراین در این حالت مهمترین موضوع تشخیص علت، قبل از شروع یک برنامه درمانی می باشد. لازم است قبل از شروع برنامه درمانی با پزشک خود ملاقات و مشورت کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

1. در صورتی که زانو نتواند وزن ما را تحمل کند یا زانو قفل می‌شود یا به طور مکرر خالی می‌کند.
2. زانو بسیار متورم و دردناک باشد.
3. تب همراه با درد، تورم و قرمزی زانو داشته باشیم.
4. پس از چند روز علائم بهبود نیابد یا تشدید شود.

آیا زانو درد ارثی است ؟

زانو درد خود یک عامل ارثی نیست. اما با توجه به اینکه برخی افراد ممکن است به طور ارثی به آرتروز، افزایش وزن و برخی عفونت ها مبتلا باشند احتمال زانو درد بر اثر یک بیماری و عامل ارثی وجود دارد.

• کشکک دو تکه یا فرعی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1392-04-05تاریخ بروز رسانی : 1402-10-18


• درد زانو در موقع بلند شدن سر پا
  تاریخ انتشار : 1392-02-30تاریخ بروز رسانی : 1403-01-19


• پرولوتراپی؛ انواع کاربرد هزینه و عوارض
  تاریخ انتشار : 1402-02-16تاریخ بروز رسانی : 1402-07-28


• تاثیر تغذیه بر بهبود درد زانو
  تاریخ انتشار : 1396-02-30تاریخ بروز رسانی : 1403-01-21


• فواید و اهداف تزریق ژل هیالورونیک اسید برای زانو درد
  تاریخ انتشار : 1402-08-05تاریخ بروز رسانی : 1403-01-20